Sunday 9 November 2008

Y Vulcan, Caerdydd





Saif y Vulcan gyferbyn ag adeilad newydd ATRIuM Prifysgol Morgannwg wrth y bont oedd yn gwahanu Adamsdown a chanol y dref yn draddodiadol.

Adeiladwyd yn 1853, mae'n un o'r tafarnau hynaf yng Nghaedydd a'r hynaf i gadw ei enw. Mae'n anarferol hefyd oherwydd iddo gael ei godi ar gors oedd yn is na lefel y mor.

Duw Tan ydi ystyr Vulcan - fe'i codwyd yn ymyl gwaith haearn yn Balls Road. Roedd docwyr Caerdydd yn hoff iawn ohono yn yr hen ddyddiau gan ei fod ar y ffordd adref o'r gwaith i lawer ohonynt. Roedd yn arbennig o boblogaidd gyda Phabyddion oherwydd ei fod rhwng y dociau a rhan Pabyddol y ddinas yn Newtown. Aeth taid fy ngwraig (oedd yn ddociwr yng Nghaerdydd) ar goll am ddiwrnod ar ol methu dychwelyd o'r dociau. Cafwyd hyd iddo'n feddw gaib ymysg Pabyddion yn y Vulcan. 'Dwi ddim yn siwr os mai'i medd dod ynteu'r cysylltiadau Pabyddol oedd y cywilydd teuluol mwyaf.

Mae mynd i mewn i'r dafarn yn gam gwirioneddol yn ol mewn amser - fel hyn roedd tafarnau yn edrych pan ddechreuais i fynychu'r llefydd ddeg mlynedd ar hugain yn ol. Thema forwrol sydd iddo, ac mae digon o arteffactau morwrol yno.

Bwriedir chwalu'r dafarn ym Mehefin eleni, a bwriedir adeiladu maes parcio enfawr ar gyfer 3,000 o geir ar y safle. Mae ymgyrch ar y gweill i'w achub. Gellir arwyddo i'w arbed yma.

Diweddaraf - ymddengys bod yr ymdrech i achub y lle gyda gobaith o lwyddo.